Podanie lub przepisanie niewłaściwego leku jako błąd medyczny
Zarówno niewłaściwe procedury medyczne, błędy w leczeniu, diagnozie czy nieprawidłowe techniki zabiegów operacyjnych są błędami medycznymi. Również przepisanie czy podanie niewłaściwego leku może być podstawą do roszczeń odszkodowawczych, jeśli spowoduje szkodę w organizmie pacjenta.
Błędy dotyczące leków mogą polegać na:
1. Przepisaniu lub podaniu niewłaściwego leku – błąd terapeutyczny
Jeśli podczas wizyty lekarskiej czy hospitalizacji dojdzie do przepisania lub podania niewłaściwego leku, może to wywołać znaczne skutki uboczne, powikłania u pacjenta, ale również spowodować w jego organizmie nieodwracalne straty.
Tym samym, nie tylko nie dojdzie do rozpoczęcia kuracji przeciw chorobie pacjenta, ale również może spowodować uszkodzenie narządów wewnętrznych czy wstrząs dla organizmu.
Każda kuracja farmakologiczna powinna być stosowana zgodnie z wiedzą medyczną oraz wskazaniami uwzględniającymi chorobę pacjenta, wszelkie przeciwwskazania oraz alergie. Jeśli jednak dojdzie do podania niewłaściwego leku a wskutek tego u pacjenta dojdzie do pogorszenia stanu zdrowia lub ujawnią się niepożądane skutki uboczne – istnieją podstawy do żądania odszkodowania.
2. Podaniu lub przepisaniu niewłaściwej dawki leku – błąd terapeutyczny
W tym przypadku zarówno zbyt niska dawka leku, jak i za duża może mieć negatywne skutki dla pacjenta i zaburzyć jego proces leczenia. Podanie zbyt małej dawki wobec objawów chorobowych nie przyniesie pożądanego efektu. Z kolei inwazyjna dawka może nasilić objawy chorobowe lub spowodować przedawkowanie. W przypadku stosowania leków silnie uzależniających w dużej dawce może dojść do uzależnienia, z którego wyjście będzie długotrwałe i skomplikowane.
Należy także pamiętać, iż w przypadku nagłych zachorowań, zakażeń czy chorób zakaźnych podane nieprawidłowej dawki leku może być nawet zagrożeniem dla życia pacjenta.
Dobór optymalnej dawki oraz jej dostosowanie do stanu pacjenta jest zadaniem lekarza. Każde uchybienie w tym zakresie może być błędem w sztuce lekarskiej.
3. Nieprawidłowym łączeniu leków – błąd terapeutyczny/techniczny
Jeśli pacjent stale zażywa leki lub posiada choroby współistniejące, przed każdorazowym przepisaniem czy podaniem leków lekarz prowadzący powinien rozważyć stosowanie łącznie danej farmakoterapii. Silne leki mogą łącznie wywołać niepożądaną reakcję, wstrząs lub poważne skutki uboczne czy powikłania. To wiedza medyczna i doświadczenie lekarza pozwalają ocenić, czy jest możliwe łączenie leków z danej grupy bez uszczerbku dla zdrowia pacjenta. W tym przypadku brak zapoznania się z pełną historią choroby, dokumentacją medyczną, a także brak wywiadu z pacjentem dot. stosowanych leków może mieć bardzo poważne konsekwencje dla zdrowia i realnie zagrozić życiu pacjenta.
4. Nieuwzględnieniu alergii na leki – błąd terapeutyczny
Przy wyborze farmakoterapii nie należy pominąć również występujących u pacjenta alergii czy nietolerancji danych substancji. Zarówno szczegółowe zapoznanie się z dokumentacją medyczna, jak i wywiad z pacjentem powinien poprzedzać każdorazowe przepisanie lub podanie leków. Lekarz powinien posiłkując się swoją wiedzą medyczną wykluczyć leki na które pacjent jest uczulony lub zminimalizować ich dawkę, aby była bezpieczna do przyjęcia.
Również dobierając kurację lekarz powinien kierować się informacją dot. stosowanych leków przeciwalergicznych, aby nie wchodziły one z niepożądaną interakcję z przepisanymi lekami.
5. Pominięciu dawki lub niewłaściwym czasie podania leku – błąd terapeutyczny/organizacyjny
W przypadku intensywnych kuracji lekami, przy konieczności niezwłocznej interwencji pominięcie dawki leku może znacznie opóźnić wyleczenie, a tym samym wydłużyć niebezpiecznie proces leczenia. Jeśli np. mamy do czynienia z chorobą zakaźną pominięcie dawki lub podanie jej z opóźnieniem może realnie zagrozić życiu i zdrowiu pacjenta.
Opóźnienie w podjęciu kuracji lekami może być również spowodowane przez brak prawidłowej organizacji placówki medycznej, braki kadrowe lub zbyt duże obłożenie lekarzy. Brak dostępu do pomocy medycznej może również spowodować zaostrzenie objawów lub nasilenie dolegliwości. Jest to typowy błąd organizacyjny, za który odpowiedzialność ponosi zarządca placówki medycznej.
6. Pomyłce podczas roznoszenia, wydawania leków podczas hospitalizacji – błąd organizacyjny
Jeśli podczas przydziału lub roznoszenia leków w trakcie hospitalizacji dojdzie do pomyłki, pacjent może przyjąć niewłaściwy lek. Tym samym nie otrzyma leku na własną chorobę. Przyjmie lekarstwo które może w jego organizmie wywołać bardzo negatywne skutki uboczne. W przypadku silnie działający leków może dojść do wstrząsu lub silnej reakcji skutkującej szkodami w organizmie chorego. Taka drobna pomyłka może mieć nieodwracalne wręcz skutki, a także zagrozić życiu pacjenta.
Błąd tego typu może mieć także podłoże w niewłaściwej kontroli lub zarządzaniu personelem medycznym.
7. Nieodpowiedniej drodze podania leku – błąd terapeutyczny/organizacyjny
Odpowiednia droga podania leku ma wpływ na jego wchłanianie, a więc w przypadku podania dożylnego będzie ono przyspieszone, zaś leki podane domięśniowo będą miały dłuższe i łagodniejsze przenikanie do tkanek. W przypadku podania leku w niewłaściwy sposób może on zadziałać zbyt drastycznie lub zbyt łagodnie, aby poradzić sobie z chorobą. Istnieje także możliwość, iż dostanie się niewłaściwego leku do krwioobiegu może mieć nieodwracalne konsekwencje a nawet być śmiertelnym zagrożeniem życia.
Takie zaniedbanie może być spowodowane zarówno przez nieprawidłowe zalecenia lekarskie, błąd źle przeszkolonego personelu lub brak kontroli.
8. Niewłaściwym oznakowaniu leków – błąd organizacyjny/techniczny
Prowadzenie szczegółowej kontroli nad zasobem posiadanych leków zarówno w placówce medycznej, przychodni, szpitalu czy aptece jest konieczne, aby zapobiec wydawaniu nieprawidłowych leków. Zarówno oznakowanie leku, opakowania czy nieprawidłowe jego przechowywanie może spowodować błąd w wydaniu danego farmaceutyku, a tym samym przyjęcie go przez pacjenta. Również nieprawidłowo prowadzony rejestr leków oraz brak oznaczenia i zapisania ilości wydawanych leków może wprowadzić w błąd i doprowadzić do szkody.
Sprawdź również możliwości uzyskania odszkodowania po pozostawieniu ciała obcego po operacji.
9. Podaniu przeterminowanego leku – błąd techniczny
Błędna organizacja pracy, brak nadzoru i kontroli w placówce medycznej może spowodować wydanie leku po przewidzianym terminie jego ważności. Ze względu na silne ich działanie i inwazyjny charakter – leki nie powinny być stosowane po upływie terminu ważności, ze względu na niebezpieczeństwo i silne reakcje chemiczne, jakie mogą w nich zachodzić. Dlatego ważne jest prawidłowe przechowywanie i rejestrowanie leków, a po upływie ważności ich utylizacja.
10. Nieudzieleniu informacji pacjentowi o leku szczególnie niebezpiecznym – błąd informacyjny
Każdy pacjent ma prawo do wiedzy o swoim stanie zdrowia, stosowanych lekach i ich skutkach ubocznych. Lekarz ma obowiązek poinformowania o stosowanym leku, skutkach jego zażywania, powikłaniach oraz możliwych działaniach ubocznych. Nie może zakładać, iż pacjent może samodzielnie uzyskać informacje o leku lub sprawdzić wiadomości w internecie.
W przypadku planowania farmakoterapii to pacjent powinien wyrazić zgodę na jej zastosowanie, mając pełną świadomość skutków ubocznych i powikłań wiążących się z leczeniem.
W nagłych przypadkach zagrożenia życia lekarz powinien udzielić informacji osobom z najbliższej rodziny lub upoważnionym przez pacjenta.
Należy pamiętać, iż wszelkie powyższe zaniedbania będą błędem medycznym jedynie w przypadku szkody na zdrowiu pacjenta, pogorszeniu się jego stanu zdrowia lub gdy spowodują realne zagrożenie życia czy śmierć pacjenta.
Każda pomyłka czy zaniedbanie, które zostaną niezwłocznie naprawione i nie spowodują uszczerbku na zdrowiu pacjenta – nie są błędem w sztuce lekarskiej.
Zgłoszenie roszczenia z tytułu błędu medycznego
Roszczenia za błąd medyczny należy szczegółowo udokumentować (dokumentacja medyczna, historia choroby, wypis ze szpitala, recepta). Trzeba wskazać szkody, jakie wystąpiły u Poszkodowanego w związku z nieprawidłowym przepisaniem, podaniem lub zażyciem leku. W tym celu należy przeprowadzić także szczegółowe badania medyczne lub skonsultować się z innym lekarzem.
Zgłoszenie roszczeń o odszkodowanie może nastąpić:
- do ubezpieczyciela lekarza, prywatnej praktyki lekarskiej, przychodni lub szpitala (należy uzyskać polisę OC);
- bezpośrednio do lekarza lub sądownie składając pozew na drodze cywilnej;
- do Wojewódzkiej komisji ds. orzekania o zdarzeniach medycznych;
- w toku postępowania karnego – w wyroku może zostać uwzględnione również odszkodowanie od sprawcy szkody.
Dowiedź się, czy warto skorzystać z pomocy kancelarii odszkodowawczej przy walce o odszkodowanie.
Rodzaje roszczeń związanych z błędem medycznym
Zadośćuczynienie – za ból i cierpienie oraz wszelkie szkody zdrowotne związane z wydłużonym lub zaburzonym leczeniem, długotrwałym powrotem do stanu zdrowia lub leczeniem konsekwencji zastosowania nieprawidłowego leku.
Odszkodowanie – zwrot wszelkich kosztów związanych z diagnozą, badaniami, leczeniem, zakupem leków, rehabilitacją czy dojazdami do placówek medycznych.
Renta – na zwiększone potrzeby lub wyrównawcza jeśli poszkodowany utracił możliwość zarobkowania, także renty alimentacyjne w przypadku śmierci ojca lub matki.
Koszty przystosowania zawodowego – jeśli poszkodowany stał się inwalidą lub musi przejść przekwalifikowanie zawodowe.
Zwrot kosztów pogrzebu i transportu zwłok – jeśli na skutek błędu doszło do śmierci pacjenta.
Zadośćuczynienie po śmierci oraz stosowne odszkodowanie – jeśli pacjent poniósł śmierć na skutek podania niewłaściwego leku. Jego najbliżsi mają prawo do odszkodowania zarówno związaną z utratą bliskiej osoby, jak i pogorszeniem ich sytuacji życiowej i materialnej.