Opis i różnice między świadczeniami opiekuńczymi w Polsce
W Polsce w ostatnich miesiącach bardzo dużo mówi się w mediach o osobach niepełnosprawnych i ich opiekunach. Wielokrotnie słyszeliśmy, że aby chcieć chronić życie jeszcze nienarodzone najpierw należałoby się zająć osobami, które żyją w trudnej sytuacji. Polska teoretycznie oferuje szerokie spektrum świadczeń opiekuńczych zarówno dla osoby niepełnosprawnej, jak i dla opiekuna takiej osoby. Niestety zasady ich przyznawania są skomplikowane i często niejasne. Poniżej znajdziecie Państwo podstawowe informacje o świadczeniach opiekuńczych. Zachęcamy też do wysyłania zgłoszeń. Bezpłatnie ocenimy możliwości uzyskania poniższych świadczeń.
Zasiłek opiekuńczy
- przyznawany na podstawie Ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa z dnia 25 czerwca 1999 r.,
- przysługuje osobie sprawującej opiekę zwolnionej od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki, nie pozwalającej na podjęcie pracy,
- przyznawany jest tylko na określony czas. Przez okres zwolnienia od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki do maksymalnie 60 dni w roku kalendarzowym,
- przysługuje wyłącznie osobom pracującym ale czasowo zwolnionym od wykonywania pracy. Nie otrzyma go więc osoba na emeryturze.
Zasiłek pielęgnacyjny
- jedno ze świadczeń opiekuńczych przyznawane na podstawie Ustawy o świadczeniach rodzinnych z dnia 28 listopada 2003 r.
- przyznaje się go w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki a także pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji,
- przysługuje osobie niepełnosprawnej, a nie opiekunowi, czyli
- niepełnosprawnemu dziecku;
- osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16. roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
- osobie, która ukończyła 75 lat,
- nie przysługuje osobie uprawnionej do dodatku pielęgnacyjnego.
Specjalny zasiłek opiekuńczy
- jedno ze świadczeń opiekuńczych, przyznawane na podstawie Ustawy o świadczeniach rodzinnych z dnia 28 listopada 2003 r.
- przysługuje osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom, gdy nie podejmują pracy lub rezygnują z pracy w celu sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji,
- teoretycznie ustawa wyłącza możliwość przyznania go osobie pobierającej emeryturę albo rentę. Ale na podstawie najnowszej linii orzeczniczej Najwyższego Sądu Administracyjnego pobieranie emerytury czy renty nie powinno wykluczać jego przyznania,
- jest uzależniony od dochodu i przysługuje, jeżeli łączny dochód rodziny sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 764,00 zł netto,
- nie jest uzależniony od momentu powstania niepełnosprawności,
- jego pobieranie wyklucza przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego,
- od dnia 1.11.2018 r. wysokość tego zasiłku wynosi 620,00 zł miesięcznie.
Przeczytaj więcej o różnicy między świadczeniem pielęgnacyjnym a specjalnym zasiłkiem opiekuńczym.
Świadczenie pielęgnacyjne
- jedno ze świadczeń opiekuńczych, przyznawane na podstawie Ustawy o świadczeniach rodzinnych z dnia 28 listopada 2003 r.
- przysługuje osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom, gdy nie podejmują pracy lub rezygnują z pracy w celu sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji,
- teoretycznie ustawa wyłącza możliwość przyznania go osobie pobierającej emeryturę albo rentę. Ale na podstawie najnowszej linii orzeczniczej Najwyższego Sądu Administracyjnego pobieranie emerytury czy też renty nie powinno wykluczać jego przyznania,
- nie jest uzależnione od dochodu,
- teoretycznie jest uzależnione od momentu powstania niepełnosprawności. Musi ona powstać nie później niż do ukończenia 18 roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25 roku życia. Jednakże uzależnienie przyznania świadczenia od momentu powstania niepełnosprawności również może być kwestionowane przed Sądem Administracyjnym,
- wyklucza przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego a od d 1 stycznia 2021 r. wynosi 1971,00 zł miesięcznie.
Dowiedź się więcej o specjalnym zasiłku opiekuńczym i świadczeniu pielęgnacyjnym dla opiekunów.
Dodatek pielęgnacyjny
- świadczenie dodatkowe związane ze świadczeniem emerytalno-rentowym. Przyznaje się je na podstawie Ustawy o emeryturach i rentach z funduszu ubezpieczeń społecznych z dnia 17 grudnia 1998 r. a od 1 marca 2020 wynosi 229,91 zł.
- przyznaje się osobom uprawnionym do świadczeń emerytalno-rentowych, które ukończyły 75 lat, albo zostały uznane za całkowicie niezdolne do pracy oraz samodzielnej egzystencji.
Czy osoba niepełnosprawna może pobierać świadczenie pielęgnacyjne albo specjalny zasiłek opiekuńczy?
Specjalny zasiłek opiekuńczy nie jest przyznany, jeśli osoba sprawująca opiekę posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności. W takim przypadku można uznać, że dwie osoby wymagają opieki. Tego wykluczenia nie ma przy przepisach o świadczeniu pielęgnacyjnym. Nie ma podstawy, która uniemożliwiałaby pobieranie świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego przez osobę sprawującą opiekę, która sama jest niepełnosprawna w stopniu niższym niż znaczny. Osoby niepełnosprawne, mogą więc dochodzić przyznania im świadczenia pielęgnacyjnego na opiekę nad osobą niepełnosprawną.
Ma to duże znaczenie. Głównie w przypadku dwóch osób niepełnosprawnych, które razem mieszkają, a jedna osoba opiekuje się drugą. Bo dlaczego przykładowo osoba chorująca przewlekle na cukrzycę czy padaczkę nie mogłaby otrzymać pomocy, jeśli opiekuje się bliską osobą niepełnosprawną w stopniu znacznym?
Czy osoba będąca na emeryturze czy rencie może starać się o świadczenie pielęgnacyjne?
Można przyjąć, że osoby na emeryturze lub rencie, które nie są niepełnosprawne w stopniu znacznym, mogą ubiegać się o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego. Także w przypadku, gdy niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała po ukończeniu przez nią 18 lat lub 25 lat (w toku nauki). Wszyscy wiemy, że emerytury w Polsce są często niskie. Takie pieniądze nie pozwolą na utrzymanie siebie i jeszcze podopiecznego. Brak możliwości uzyskania takiego dodatkowego świadczenia byłoby więc krzywdzące. Przecież wiele osób mimo emerytury opiekuje się chorymi małżonkami i dziećmi. Przez to nie mogą podjąć dodatkowej pracy.