Specjalny zasiłek opiekuńczy a świadczenie pielęgnacyjne dla opiekunów osób niepełnosprawnych

Bardzo wiele osób w naszym kraju ma przyznany stopień niepełnosprawności w stopniu znacznym. Część osób jest niepełnosprawna od chwili urodzenia a część po przebytej chorobie lub wypadku do okresu osiągnięcia dorosłości. Kolejną grupą są osoby dorosłe i w wieku dojrzałym, które przez pogorszenie stanu zdrowia, przebyte choroby i urazy, różnego rodzaju wypadki z dnia na dzień stały się osobami niepełnosprawnymi wymagającymi stałej opieki.

Konstytucja nakłada na Państwo obowiązek pomocy osobom niepełnosprawnym oraz ich opiekunom. Pomoc władz publicznych czyli Państwa jest przyznawana, kiedy obywatele nie są w stanie samodzielnie bądź w gronie najbliższych osób, zadbać o własne potrzeby życiowe. Każda osoba zasługuje na godne życie, opiekę a także leczenie. Jeśli ktoś nie jest w stanie samodzielnie funkcjonować, wtedy potrzebuje osoby, która przez całą dobę będzie się nią opiekować. Osoby takie rezygnując z pracy zarobkowej zostają bez środków do życia i nie mogą być pozbawione pomocy materialnej. Państwo przyznaje osobom niepełnosprawnym i ich opiekunom różnego rodzaju świadczenia. Są nimi świadczenie pielęgnacyjne oraz specjalny zasiłek opiekuńczy.

Specjalny zasiłek opiekuńczy

Specjalny zasiłek opiekuńczy funkcjonuje od 1 stycznia 2013 r. Wysokość specjalnego zasiłku opiekuńczego od 1 listopada 2018 r. wynosi 620 zł miesięcznie.

Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom jeśli nie podejmują lub zrezygnowali z pracy zarobkowej z powodu konieczności stałej opieki nad osobą bliską. Jednakże ta opieka musi wynikać ze stałej lub długotrwałej pomocy w samodzielnej egzystencji osoby niepełnosprawnej, konieczności współudziału w trakcie leczenia, rehabilitacji oraz innych codziennych sytuacjach. Świadczenie zostanie przyznane tylko wtedy, gdy konieczna jest całodobowa opieka i w dzień i w nocy nad osobą niepełnosprawną, która wyklucza również możliwość pracy zarobkowej. Świadczenia nie dostanie więc osoba, która opiekuję się swoim rodzicem zamiennie z pozostałą dwójką rodzeństwa.

Przeczytaj więcej w artykule: Różnice między świadczeniem pielęgnacyjnym a specjalnym zasiłkiem opiekuńczym.

Komu przysługuje specjalny zasiłek opiekuńczy?

Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje opiekunowi, jeżeli łączny dochód całej rodziny osoby sprawującej opiekę oraz osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty kryterium dochodowego wynoszącego 764 zł netto na osobę. Wysokość dochodu przelicza się na podstawie dochodów z roku poprzedzającego okres zasiłkowy z uwzględnieniem utraty i uzyskania dochodu.

Za dochód rodziny uważa się dochód następujących członków rodziny:

• małżonków,
• rodziców dzieci albo opiekuna faktycznego dziecka,
• pozostające na utrzymaniu dzieci w wieku do ukończenia 25 roku życia,
• dziecko, które ukończyło 25 rok życia legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności

Do członków rodziny zgodnie z powyższymi wytycznymi nie zalicza się:

• dziecka pozostającego pod opieką innego opiekuna prawnego,
• dziecka pozostającego w związku małżeńskim,
• pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko.

Kiedy nie przysługuje specjalny zasiłek opiekuńczy?

Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, gdy:

• Osoba sprawująca opiekę nad dorosłą osobą niepełnosprawną:
  • ma już ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego albo rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego,
  • ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, innego świadczenia pielęgnacyjnego lub też zasiłku dla opiekuna,
  • opiekun również legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności w znacznym stopniu.
• Jeśli osoba wymagająca opieki:
  • pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek również legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
  • została umieszczona w placówce zapewniającej całodobową opiekę.
• Ktoś inny ma już przyznane prawo do wcześniejszej emerytury z powodu całodobowej opieki nad bliską osobą z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
• Na osobę potrzebującą stałej opieki inna osoba pobiera za granicą świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką.

Świadczenie pielęgnacyjne

Wysokość świadczenia pielęgnacyjnego w roku 2020 wyniesie 1830 zł.

Świadczenie pielęgnacyjne dla opiekuna, który zrezygnował z pracy zarobkowej przysługuje:

• rodzicom albo faktycznemu opiekunowi dziecka,
• również osobie, która dla dziecka jest rodziną zastępczą spokrewnioną,
• innym osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny wobec dziecka. Wyjątkiem jest osoba o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Świadczenie nie zostaje jednak przyznawane w każdym przypadku opieki nad osobą niepełnosprawną. Pierwszym warunkiem jest konieczność rezygnacji albo niepodjęcia pracy zarobkowej w celu opieki nad bliską osobą. Drugim warunkiem jest, że opieka ta musi wynikać ze stałej lub długotrwałej pomocy w samodzielnej egzystencji dziecka, konieczności współudziału w trakcie leczenia, rehabilitacji, a także edukacji. Można więc rzec, że świadczenie zostanie przyznane jeśli konieczna jest całodobowa opieka, wykluczająca możliwość pracy zarobkowej. Świadczenia nie dostanie więc osoba, której niepełnosprawne dziecko przebywa w placówce opiekuńczej od poniedziałku do piątku.

Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje wtedy, gdy niepełnosprawność wymagającej opieki osoby powstała:

• nie później niż do ukończenia 18 roku życia,
• lub do 25 roku życia jeśli niepełnosprawność powstała w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej.

Kiedy świadczenie pielęgnacyjne nie zostanie przyznane?

Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, gdy:

• opiekun osoby niepełnosprawnej:
  • ma już ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego lub rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego,
  • ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, innego świadczenia pielęgnacyjnego lub też zasiłku dla opiekuna.
• jeśli osoba wymagająca opieki:
  • pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek również legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
  • została umieszczona w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka albo w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym.
• Inna osoba ma już przyznane prawo do wcześniejszej emerytury na okoliczność opieki nad osobą niepełnosprawną.
• Na osobę potrzebującą stałej opieki inna osoba pobiera za granicą świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką.

Przeczytaj również artykuł: Odszkodowanie dla opiekuna osoby niepełnosprawnej w stopniu znacznym – wyrównanie specjalnego zasiłku opiekuńczego do wysokości świadczenia pielęgnacyjnego.