Pozew o zachowek

Jeżeli poszkodowany wyczerpał pozasądowe, ugodowe metody uzyskania od zobowiązanego zachowku, wysłał wezwanie do zapłaty, wówczas ostateczną drogą jest złożenie pozwu do właściwego sądu o zapłatę zachowku.

Czym jest zachowek

Zachowek jest uprawnieniem przysługującym tym spadkobiercom ustawowym, którzy niezależnie od własnej woli zostali pominięci w otrzymaniu spadku od spadkodawcy. Pominięcie to mogło być następstwem testamentu, który wskazywał tylko jednego dziedzica majątku zmarłego. Mogło też mieć miejsce na skutek aktu darowizny żyjącego jeszcze spadkodawcy na rzecz jednego ze spadkobierców ustawowych lub na osobę trzecią. Zachowek przysługuje osobie, która została pozbawiona spadku, a zobowiązanym do jego zapłaty będzie osoba, która spadek przyjęła.

Proces o zachowek

Proces o zachowek nie różni się od innych procesów cywilnych. Podobnie jak w innych sporach wymaga od powoda (roszczącego o zachowek) złożenie pozwu, który ma zachować te same zasady formatu co każdy inny pozew. Aby zachować jego profesjonalny charakter, powód powinien rozważyć zlecenie sprawy profesjonalnemu pełnomocnikowi procesowemu – radcy prawnemu lub adwokatowi, który mógłby poprowadzić sprawę do wyroku.
Pozew należy złożyć w sądzie rejonowym właściwym dla zamieszkania powoda. Istotne jest aby pozew wskazywał kto jest pozwanym – zobowiązanym według powoda do zapłaty zachowku oraz jaka jest wartość przedmiotu sporu – czyli kwota o jaką wnioskuje powód.

Dokumentacja do pozwu o zachowek to:

• Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku,
• Poświadczenie dziedziczenia,
• Akt zgonu spadkodawcy,
• Akt stanu cywilnego, który potwierdzi pokrewieństwo powoda ze zmarłym,
• Dokumentacja przedstawiająca stan majątku zmarłego i jego rozdysponowanie – np. umowa darowizny, a także oświadczenia świadków, którzy będą zeznawać.

Koszty pozwu o zachowek

Jak każdy spór sądowy, tak i spór o zachowek wiąże się z koniecznością wniesienia opłat sądowych. Jest to wpis sądowy – opłata uiszczana sądowi za prowadzenie sprawy. Jest to zwyczajowo 5% od wartości roszczenia, o które wnosi powód. Jeżeli stan finansów powoda jest zły, może on wystąpić o zwolnienie z kosztów sądowych składając oświadczenie o stanie majątkowym, które obrazuje całość jego wydatków i dochodów. Na tej podstawie sąd może zwolnić z opłat osoby w trudnej sytuacji finansowej.
Powód powinien pamiętać, iż jeżeli strony nie zgodzą się co do wartości majątku, może być konieczne powołanie niezależnego biegłego sądowego, który oceni majątek spadkowy. Koszt biegłego wynosi najczęściej od 1000 nawet do 3000 zł. Jest to uzależnione od ilości podobnych spraw i obłożeniu biegłego pracą.

Jeżeli powód wygra sprawę, może liczyć na zasądzenie poniesionych wydatków w całości lub części od strony pozwanej. Sąd zasądza również koszty zastępstwa procesowego prawnika dlatego warto zastanowić się nad wynajęciem do sprawy profesjonalisty.