Kto ma prawo do zachowku?

Ustawowi spadkobiercy coraz częściej są pozbawiani majątku poprzez decyzję spadkodawcy – testament lub akt darowizny, przekazujący majątek osobom trzecim – jednemu z ustawowych spadkobierców lub osobie obcej. Czy ustawowi spadkobiercy mogą w jakikolwiek sposób walczyć o przysługujące im prawa? Niniejszy artykuł omawia taką możliwość – zachowek.

Czym jest zachowek i kto ma do niego prawo?

Jest to uprawnienie przysługujące spadkobiercom ustawowym do udziału w spadku niezależnie od woli wyrażonej przez spadkodawcę. Kodeks cywilny w art. 991 §1 określa kto jest uprawniony do zachowku. Są to uczestnicy I grupy spadkowej – małżonek, zstępni spadkodawcy (dzieci, a także wnuki spadkodawcy w przypadku gdy dzieci nie dożyły otwarcia spadku); oraz II grupy spadkowej – małżonek i rodzice spadkodawcy, a także dziadkowie. Zatem przysługuje on osobom, które miały uprawnienia do objęcia spadku ustawowo.

W jakiej wysokości wypłacany jest zachowek?

Wysokość zachowku zależy od wielkości majątku i ilości osób uprawnionych do dziedziczenia. Przyjmuje on wartość pieniężną a zobowiązana do jej wypłacenia będzie osoba lub osoby, które uzyskały prawa do spadku zamiast (pomijając) wnioskującego o zachowek.

Przepisanie majątku osobie trzeciej

Bardzo częstą sytuacją, która daje podstawę do ubiegania się o zachowek jest przepisanie w akcie darowizny lub w testamencie całego majątku tylko jednej osobie, np. konkubinie. W takiej sytuacji dzieci i żona miała prawo uczestniczyć w spadku.

Kiedy zachowek się nie należy?

Zachowek nie przysługuje:

• rodzeństwu rodziców lub ich dzieciom, teściom, synowej czy zięciowi,
• osobom wydziedziczonym,
• osobom niegodnym dziedziczenia,
• osoby, które zrzekły się dziedziczenia lub odrzuciły spadek,
• małżonek pozostający w separacji w momencie otwarcia spadku,
• małżonek, wobec którego toczy się proces o rozwód z jego wyłącznej winy,
• osobom, które otrzymały od spadkodawcy darowizny o wartości co najmniej równej wysokości zachowku.

Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej na temat zachowku, skontaktuj się z nami i skorzystaj z bezpłatnej konsultacji prawnej.